Harris Visser en zijn bemanning flikten het weer: 1e prijs in ORC3 en 2e overall bij de 54e Kustzeilers 24 Uurs Zeilrace. Volgens sommigen de heftigste 24 Uurs ooit. Rustig weer met matige wind en zon wisselden af met onweersbuien, hagel en hevige windstoten soms tot ruim 8 Beaufort. Bijna 200 deelnemers gaven het voor aanvang op of besloten te stoppen tijdens de wedstrijd.
De 212 deelnemers die zaterdagavond over de finishlijn kwamen vonden het een prachtige editie en hadden geweldig gevaren. Een van de deelnemers was Harris Visser van WSV Giesbeek. Samen met zijn bemanning kijkt hij terug op een fantastisch resultaat. Volgend jaar, op 23 en 24 augustus 2019, doen ze zeker weer mee aan de volgende 24 Uurs Zeilrace.
Hieronder vertelt Harris Visser levendig hoe de Black Magic Woman de ORC3 klasse wist te winnen.
Door: Harris Visser
We hebben het weer geflikt! Je hoopt natuurlijk, je beschouwt jezelf als kanshebber, maar het moet natuurlijk altijd wel nog even gebeuren.
Wat er aan vooraf gingDe weersvoorspelling loog er niet om: regen, wind, onweer … ons weer als het om de zege gaat! Een editie die al dan niet terecht de geschiedenis in gaat als "de zwaarste 24 Uurs race ooit”.
Op de Black Magic Woman zeilden:
Interessant is een grafiek die Rogier heeft gemaakt.
Het was even slikken na jaren boven in het klassement met de ¼ tonner, om te constateren dat de 1010 niet vooruit te branden was (met weinig wind). Je mag jezelf als kanshebber beschouwen met zo’n grafiek! In 2017 was er vrijwel geen wind. Toen lag Rob Vis, mijn grote concurrent en zeilvriend, met zijn Goudvis ook voor ons. 7e valt dan nog mee zeg maar. Voorheen werd ik met weinig wind 37e ten slotte.
De 24-uurs koorts begint. Er komt van Ralph al een zeeplan met NW wind verwachting. Dat lijkt mij ook een goed plan als het even verdedigbaar is voor het eindresultaat wil ik sowieso graag naar zee. Maar de wind lijkt gedurende de week naar W en zelfs ZW te draaien. Dan wordt het wellicht weer anders. We hebben ook nog geen idee van het tij op dat moment. Uiteindelijk zien we donderdag avond wel. Het vlot is aan boord, en we hebben tijd om iedere gewenste starthaven te bereiken.
Traditioneel slapen we donderdags voor de 24-uurs al aan boord. Elke gewenste starthaven is dan bereikbaar.
De voorbereiding is weer geweldig. Op donderdagavond zijn we aan boord voor een meesterlijk plan. Broer Michel (W740 ‘Element’ en overall winnaar 2017) zit wat te vissen naar onze starthaven per Whats-app en sluit af met: “ Ik zie je wel in Volendam”. Dat leek op dat moment met ZW wind niet raar, al hadden we helemaal niet raar opgekeken als we tenslotte samen in Den Oever zouden liggen).
De windrichting is de hele week al niet stabiel. Het lijkt ook nog ZW te kunnen worden. Dan lonken een paar mooie rakken op zuid en dan pas naar noord. Echter, we willen graag naar zee. Eerst maar een bekijken over welke vertrektijden we het dan hebbe. Is eerst Kornwerd – Den Oever en dan nog buiten om een optie? Qua tij, maar ook qua windrichting? We drinken toch weer meer dan een halve liter Berenburg op en gaan pas om 03.00 uur slapen, en voorlopig blijven we bij ons Noordzee-plan. Berekend is dat we 22.00 uur voor de sluis bij Den Oever moeten liggen. Om ca. 03:00 uur moeten we onder Den Helder zitten.
De volgende ochtend, een uur later dan wenselijk trekt Rogier mijn droogpak aan en schrobt het hele onderwaterschip en de kiel. Alle onnodige reglementair verwijderbare gewicht gaat er af. De verdere kaartvoorbereiding moet onderweg maar. We liggen een uur achter op schema en kunnen daardoor Marcel niet meer in Medemblik of Enkhuizen oppikken. Die rijdt rechtstreeks naar Den Oever. Hij is het eens met onze keuze qua starthaven en het Noordzee-plan.
We varen Lelystad - Den Oever met harde klappen op de korte IJsselmeer golfslag onder 45 graden helling. Van koersen voorbereiden komt niets. Erg aangenaam is het niet aan de kaartentafel. Dan maar de slingerzeilen bevestigen die eindelijk gemaakt zijn. De eerste proef met de slingerzeilen om binnen aan loef te kunnen pitten mislukt jammerlijk, die zeiltjes moeten veel sterker. Dat wordt weer gangboord slapen.
'Trog' vanuit EngelandEr wordt echt slecht weer voorspeld. Voor de start wordt bekend, dat er een 'trog' vanuit Engeland ongeveer net na de start over Nederland gaat trekken met windsnelheden tot 40 Knoop. Dat is ruim 8 Beaufort en valt dus eigenlijk wel mee, maar … whoeh, dat klinkt eng … Nu zullen er nog minder kiezen voor de zee, een voordeel extra, zeg maar, als de zee achteraf überhaupt een goed plan mocht blijken.
Wij hoorden dat van die trog pas nadat we al besloten hadden dat we in Den Oever zouden starten. De tactiek was dat we dan niet alleen stroom mee zouden hebben (ca. een uur of acht gemiddeld een knoop stroom mee is wel 8 mijl extra!), maar vooral, dat de bootsnelheid vanaf de verwachte hoge golven op spinnaker veel sneller is dan waar je qua rating van mag uitgaan (tot max. 17 knoop van de golven surfend is de ervaring). Maar ja, 40 knoop wind is nog wel te doen. Maar in onweersbuien kan het ook zomaar meer zijn, zoek je dat op?
Met de heersende WNW wind van dat moment is Den Oever gelukkig nog een goede starthaven. We moeten nu wel een steekhoudende smoes verzinnen om ons Noordzee-plan door te zetten. Alles wordt van stal gehaald. Duidelijk is wel dat we eigenlijk allemaal graag zouden horen dat het toch een goed plan blijft. Dat kan natuurlijk anders; als je bemanning hebt die het niet ziet zitten om met 40 knoop Den Oever uit te kruisen of die bang is voor onweer, dan wordt het lastig.
Mijn uitgangspunt is dat er in Nederland geen weer voor komt waar ik niet mee zou kunnen zeilen met de Black Magic Woman. Met rif 3 en een reefbare stormfok kun je heel wat aan ten slotte. En die combinatie heb ik nooit nodig gehad tot nog toe.
Waar het vandaan kwam weet ik even niet meer. Maar er kwam iemand met het argument dat de trog juist over het IJsselmeer zou trekken. Aha. Dus voor zee kiezen is een veiligere optie! Aldus besloten wij ……. en de lucht werd gitzwart nog voor we gestart waren.
We starten als enige op spinnaker en nog voor de eerste boei hebben we de hele toerklasse, die 15 minuten eerder gestart is, te pakken. Tijdens ons tweede rak, de wind draait zodanig dat we ook dat rak de spi kunnen laten staan, hebben we de rest van de starters uit Den Oever ook te pakken. Vlak voor de laatste boei draait de wind door een onweersbui: dubbel rif er in, high aspect omhoog, spi naar beneden. Dat was het begin van de zeilwissels, er zouden er nog vele volgen.
De high aspect wordt voor gehesen en dan tijdelijk in een klemmetje gezet. Ralph zet de val in de kuip door. Hij verwacht weerstand van de stopper, maar die staat nog open. Ralph valt pijnlijk in de kuip. Gelukkig net niet op de helmstok. Hij heeft pijn in zijn hand en vaart daar zonder noemenswaardig commentaar de hele wedstrijd mee uit. Maar ‘s maandags nadien blijkt dat hij wel een vinger heeft gebroken. Ik had morfinepillen gehad …Verder heeft Ralph ook best de nodige uren zitten sturen. Achteraf misschien niet de beste fysiotherapie.
Goh, we kunnen ineens ook op spi terug naar Den Oever. Te gek! Rif eruit, spi weer op. Probleem lijkt even dat we te vroeg terug in Den Oever komen, maar de wind kakt helemaal in en tergend langzaam drijven we de laatste meters tot tussen de havenlichten van Den Oever. Vervolgens moeten we veel te lang wachten in de sluis. Voor ons ligt er een al een uur te wachten, dat is niet leuk meer. Als dat maar goed gaat. Stel dat ze verder op het IJsselmeer helemaal geen windstilte hebben…..
We zijn een half uur later dan gepland door de sluis. Maar in plaats van kruisend, met wellicht 40 knoop wind Den Oever uit, is alles bezeild (code-0 gaat er op) tot de haveningang van Den Helder. Zo maken we de verloren tijd weer goed. We moeten een paar slagen maken tot het draaipunt voorbij Den Helder. We zijn er iets te vroeg, maar veel tegenstroom staat er niet.
De golven zijn erg hoog, de lucht gitzwart (waar is die volle maan?) en de wind is intussen snoeihard (enkel rif en high aspect). We draaien van aan de wind naar voor de wind, met dan ca. 35 knoop en vliegen er met > 10 Knoop vandoor met een uitschieter naar > 15 knoop. Niemand heeft het nog over spinnakers hijsen ofzo.
Het is moeilijk sturen, je hebt geen enkele horizon-oriëntatie. Het is geconcentreerd kompaskoers sturen in volledige duisternis en kijken naar de, door het toplicht verlichte Windex. De windrichting is erg instabiel en telkens dreigen we weer op een gijpkoers te komen. De boot wordt opgetild, dendert van de golven af en we schuiven steeds in een golfdal zonder te kunnen zien of we onder water in de volgende golf duiken of daar wel overheen getild worden.
Binnen is de herrie enorm en op enig moment denk ik zelfs dat ik hoor dat het grootzeil aan flarden gaat. De bemanning aan dek stelt me gerust: “Nee joh, het was maar een hoge golf waar we vanaf denderden”. De fok lijkt telkens naar loef te willen. We zouden een bulle talie wensen, maar naar voren gaan lijkt gevaarlijker. Dan proberen gewoon geen gijp te maken.
Zo varen we uren door. Niet met NW wind maar eerder ZW. De wind draait mee en het blijft pal voor de wind. We kruisen een beetje voor de wind af, maar hebben ook weinig zin in onnodige gijpen. De Black Magic Woman heeft alleen dubbele bakstagen en geen achterstag vanwege het “square head“ grootzeil. Twee man liggen met weinig helling best comfortabel te slapen, maar niet voor de roergangers. Na 2 uur ben je kapot.
Soms neemt de wind wat af maar het blijft gitzwart en totaal onvoorspelbaar. We lopen gemiddeld ruim 10 knoop over de grond. Best een mooie snelheid, maar met spi, in stabieler weer was dat veel harder gegaan. Telkens als we aan ontreven denken of spinnaker hijsen, neemt de wind ineens weer toe in weer een verraderlijk ogende bui.
Uiteindelijk besluiten we te wachten met meer zeil tot het licht wordt, kunnen er meteen twee blijven slapen, dat is ook iets waard. Tijdens de ochtendgloren blijkt er een gat in het grootzeil te zijn geschuurd op de zaling rollen. Daar moet wat aan gebeuren. We bereiden twee versterkte reparatie pads voor met een aantal lagen zeildoek.
Bij Vlieland beseffen we dat het kruisen wordt op de Waddenzee tot Harlingen. Dat was niet voorspeld, we zouden een winddraaiing krijgen tegen de ochtend en met ruime wind naar Harlingen kunnen zeilen. Alsof iemand het hoort, wordt de windknop omgezet. De wind komt plotseling toch uit de voorspelde richting. K.T. Kremer, Akkerman, paps, Arie Geurts, Willem Deetman, Willem Jonkman, Hans Dijs sr., Willem van der Eijk, Jan Sipkema en anderen die “daarboven” al bij elkaar zitten bedankt!
We stromen met een noodgang tussen Vlieland en Terschelling naar binnen. De spi gaat omhoog, maar valt deels dood door de snelheid met stroom mee. Even later varen wij vrolijk op spi (later code 0) richting Harlingen. Echt ongelofelijk.
Het grootzeil is droog en dit is het moment om de pads in het grootzeil te plakken. Op dat moment varen we ruim aan de wind en kunnen eigenlijk het grootzeil niet missen, maar het kan elk moment weer gaan regenen. De buien blijven zich aandienen. We zetten het derde rif voor het eerst zodat we bij het gat in het zeil kunnen. Ontvetten/-zouten, plakken, overstag. Snel nog een keer plakken en weer overstag richting Harlingen. Rif eruit en weer vol zeil. Het wordt tijd voor ontbijt. We kunnen gelukkig koken onder alle omstandigheden.
De Boontjes gaat ook nog net mooi bezeild. De enige echte teleurstelling wacht bij Cornwerd. Daar moeten we een half uur wachten voor er überhaupt iets gebeurt. De hele sluispassage duurt misschien wel 1,5 uur. Dat maak je niet goed met de sluiscompensatie. Een oproep naar de sluiswachter dat we in de 24 Uurs zitten en of er dan echt niets aan te veranderen is, wordt niet gehonoreerd. Droogte en zoetwaterbesparing …
In de sluis liggen vooral niet-deelnemers. We zijn veruit als eerste weg en als eerste onder zeil en komen weer op het IJsselmeer.
Na de sluis gaat het weer verder met een bezeilde koers, zoals oorspronkelijk gepland. We zetten alles op alles: rif eruit, erin – dubbel rif, Code 0. Zo veel zeilwisselingen hebben we nog nooit gehad tijdens de 24-uurs. We trekken ons niets meer aan van wat er in de donkere wolken kan zitten, dat zien we wel als het zover is. Het is onvoorstelbaar hoe we meerdere rakken ruime wind heen varen en vervolgens met een vette windschifting ook weer ruime wind terug varen. De hulp “van boven” blijft maar komen.
Marcel Wigman blijft aan het rekenen: te vroeg binnen, te laat binnen…. We kiezen voor een extra rak in de buurt van Stavoren met een redelijk veilige richting binnen alle draaiingen. Alles pakt goed uit, maar op het finishrak draait de wind door een totaal zwarte hemel boven Medemblik. We varen samen met de ’Sailselect’ op spinnaker het laatste rak in. Vlak daarvoor was dat nog makkelijk te doen. Op “le moment suprême” was het halve wind. Tja, dat moet dan maar.
Leuk indruk maken op de overige vloot. We halen alles in wat drijft, maar de wind draait nog eens 45 graden en is het ineens aan de wind. Razendsnel gaat de spi er af en de code 0 erop. Een verschil van 6 knoop naar 8 knoop, nog een paar mijl naar de finish. We zullen niet voor 19:15 uur de finish over gaan, dus voor ons telt nog steeds elke seconde. De ‘Sailselect’ lijkt geen code-0 te hebben en we varen ze er compleet uit. Dan wordt er ineens toch een code 0 gezet en ‘Sailselect ‘nadert nu snel.
Wij varen echter toch als eerste de door de finish en hebben daar reuze schik in. Dat laatste rak hebben we van ze gewonnen op bootsnelheid. We hebben misschien wel meer dan 100 schepen ingehaald op dat laatste rak!
In de haven papieren invullen en gauw kijken naar wat er zoal gevaren is. Wow, dat ziet er goed uit! Wij hebben 156 mijl dat blijkt heel veel! Wat zijn er opvallend weinig mijlen gevaren, dat valt wel op. Zouden we ... Ons document gaat de scanner in, even wachten en yes we staan 1! Maar hoe lang nog. Wat moet er nog worden ingeleverd?
Uiteindelijk blijken we 1e in onze klasse en dachten we 6e te zijn in de ORC2. Dat laatste blijkt achteraf niet te kloppen. Met onze mijlen waren we 6e in de ORC2 als we alleen naar de gevaren mijlen zouden kijken! Op rating zijn we echter dik 1e ook in de ORC3! Sailselect wint in de ORC2.
We wisten dat veel wind en ‘stront-weer’ goed voor ons zou zijn, maar de bemanning is helemaal trots als Ronald Licht (beker van Medemblik winnaar), ons er vanuit Griekenland nota bene op wijst dat we 2e overall zijn. Dat is m.i. mooier dan winnen in de ‘allegaar-bak’, die ORC3 tegenwoordig is.
We blijken de overall beker op ca. 1 mijl te hebben verloren. Nr.1 zat in de ORC 1. Dat mag je ook verwachten met dit weer, echter die blijkt niet op de Noordzee te hebben gevaren. 2e overall is dan eigenlijk best een fantastisch resultaat en vooralsnog wijten we dat aan onze Noordzee keuze. Temeer daar blijkt dat in de ORC2 niemand voor de Noordzee heeft gekozen. Als we niet zo lang over die sluispassage hadden gedaan dan waren we dik 1e overall geweest. Er zou toch iets voor te zeggen zijn dat ze eens wat verzinnen op die sluispassages. Gewoon die tijd er tussenuit lijkt me veel eerlijker.
Voltallige crew gaat ervoorIn 2019 ben ik weer verzekerd van een goede bemanning; de voltallige crew heeft al aangemonsterd. Reken er op dat wij er voor gaan, maar deze is voorlopig binnen (het rechter exemplaar)!
Met veel dank aan mijn fantastische bemanning!
Harris Visser
Waarschip 1010 NED 3537
Black Magic Woman
Credits foto zeilende Black Magic Woman: fotoboot.nl.
